زیر کفِ کهرباییِ آبجو، گنج گیاهیِ دست کم گرفته شدهای نهفته است. در اوایل قرن نهم میلادی، آبجوسازان اروپایی از آن به عنوان یک نگهدارنده طبیعی استفاده میکردند. امروزه، با تلخی و عطر منحصر به فردش، به یک ماده اولیه ضروری در تولید آبجو تبدیل شده است. این نوع گیاه، رازک است.
۱. رازک: سلاح جادویی برای دم کردن آبجو
رازک (Humulus lupulus) که با نام رازک مار نیز شناخته میشود، گیاهی رونده و چند ساله از خانواده Cannabaceae است و میتواند تا بیش از 7 متر رشد کند. این گیاه دارای گل آذینهای مخروطی متراکم است که از نظر گیاهشناسی مخروط نامیده میشوند و از گلبرگهای رزینی نرم و سبز روشن تشکیل شدهاند. مخروطهای رازک در زمان بلوغ با غدد آنتوسیانین پوشیده میشوند که رزین و روغنهای ضروری ترشح میکنند و طعم و عطر بینظیر انواع رازک را ایجاد میکنند. مخروطهای رازک معمولاً در اواخر مرداد یا شهریور چیده میشوند.
رازک از زمان مصر باستان به عنوان یک گیاه دارویی مورد استفاده قرار میگرفته است. در دوران روم، از رازک برای بهبود بیماریهای کبدی و اختلالات دستگاه گوارش استفاده میشده است. از قرن سیزدهم، رازک به عنوان داروی خوبی برای بهبود تب و بیماریهای طحال در منطقه عرب مورد توجه قرار گرفته است.
استفاده از رازک در آبجو به قرن نهم میلادی در اروپا برمیگردد. در ابتدا، به دلیل خاصیت نگهدارندهای که برای افزایش ماندگاری داشتند، به آبجو اضافه میشدند. در قرون وسطی، آبجوسازان در صومعههای آلمان کشف کردند که رازک میتواند شیرینی مالت را متعادل کند، به آبجو تلخی طراوتبخش و عطری غنی ببخشد و بدین ترتیب جایگاه اصلی خود را در تولید آبجو تثبیت کرد. امروزه تقریباً ۹۸٪ از رازکهای کشتشده عمدتاً در صنعت تولید آبجو استفاده میشوند و ایالات متحده بزرگترین تولیدکننده رازک در جهان است.
۲. رازک نه تنها در دم کردن، بلکه اثرات مفید بسیار بیشتری دارد.
رازک با تلخی و عطر منحصر به فرد خود، به ماده اولیه ضروری در تولید آبجو تبدیل شده است. با این حال، ارزش آن بسیار فراتر از این است.
تحقیقات مدرن نشان داده است که رازک حاوی اسیدهای آلفا (عمدتاً هومولون) و بتا (عمدتاً هومولون)، فلاونولها (کوئرستین و کامپفرول)، روغنهای فلاونوئیدی نوع ۳ (عمدتاً کاتچینها، اپیکاتچینها و پروآنتوسیانیدینها)، اسیدهای فنولیک (اسید فرولیک) و مقدار نسبتاً کمی از فلاونوئیدهای ایزوپرن (اسید فولویک) است. در میان آنها، اسیدهای آلفا و اسیدهای بتا منابع اصلی تلخی رازک هستند.
آرامبخشی و کمک به خواب: هومولون موجود در رازک میتواند به گیرندههای GABA متصل شود، اضطراب را کاهش داده و خواب را بهبود بخشد. گابا موجود در رازک میتواند فعالیت انتقالدهنده عصبی GABA را افزایش دهد و در نتیجه سیستم عصبی مرکزی را مهار کند. یک آزمایش مدل حیوانی نشان میدهد که غلظت ۲ میلیگرم عصاره رازک میتواند به طور مؤثر فعالیت شبانه را در ریتم شبانهروزی کاهش دهد. در نتیجه، اثر آرامبخش رازک با افزایش عملکرد گیرندههای GABA که مسئول انتقال سیناپسی مهاری سریع در مغز هستند، ایجاد میشود. در حال حاضر، مردم اغلب رازک را با سنبل الطیب ترکیب میکنند تا چای آرامشبخش درست کنند.
اثرات آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی: رازک حاوی مولکولهای زیستی با پتانسیل آنتیاکسیدانی بالا مانند فلاونولها، روتین (کورستین-۳-روتین گلیکوزید) و آستراگالوزید (کانوفنول-۳-گلوکوزید) است که میتوانند به طور مؤثر از آسیب ناشی از گونههای فعال اکسیژن جلوگیری کنند. علاوه بر این، زانتول موجود در رازک میتواند رادیکالهای آزاد را از بین ببرد، مسیر NF-κB را مهار کند و التهاب مزمن (مانند آرتریت) را تسکین دهد.
ضد باکتری: از زمان مصر باستان، از رازک برای نگهداری مواد غذایی استفاده میشده است. اسید آلفا و بتای تلخ موجود در رازک فعالیت ضد باکتریایی دارند و میتوانند رشد میکروارگانیسمهای مختلفی از جمله استافیلوکوکوس اورئوس، انتروکوکوس فکالیس، استافیلوکوکوس اپیدرموکوکوس، استرپتوکوکوس موتانس و باکتریهای گرم مثبت را مهار کنند. این همچنین یکی از دلایلی است که آبجو از نظر تاریخی از آب آشامیدنی ایمنتر بوده است. آلفا اسید علاوه بر داشتن خواص ضد باکتریایی، به حفظ پایداری کف آبجو نیز کمک میکند.
حمایت از سلامت زنان: ایزوپرنیل نارینژین رازک (مشتق شده از فولمینول و مشتقات آن) میتواند کاهش سطح 17-β-استرادیول را در دوران یائسگی جبران کند. فرآوردههای رازک حاوی 8-ایزوپرنیل نارینژین هستند که یکی از فیتواستروژنهای قوی شناخته شده در قلمرو گیاهان است. فرآوردههای رازک میتوانند به عنوان جایگزین طبیعی فیتواستروژنها در دوران یائسگی در زنان برای تسکین گرگرفتگی، بیخوابی و نوسانات خلقی استفاده شوند. مطالعهای شامل 63 زن نشان داد که استفاده از فرآوردههای رازک میتواند علائم وازوموتور مرتبط با یائسگی و گرگرفتگی را کاهش دهد.
محافظت از اعصاب: تحقیقات نشان داده است که ترپنهای رازک میتوانند از سد خونی مغزی عبور کنند، از اعصاب محافظت کنند، محافظت ضد التهابی برای مغز فراهم کنند و استرس اکسیداتیو را کاهش دهند. مطالعه دیگری نشان داد که اسید ایزوآلفاییک رازک میتواند با فعال کردن انتقال عصبی دوپامین، حافظه وابسته به هیپوکامپ و عملکردهای شناختی مرتبط با قشر جلوی مغز را افزایش دهد. اسید تلخ موجود در رازک میتواند عملکرد حافظه را از طریق مکانیسمی که توسط انتقال عصبی نوراپی نفرین واسطهگری میشود، افزایش دهد. اسید ایزوآلفاییک رازک میتواند التهاب عصبی و اختلال شناختی را در مدلهای مختلف بیماریهای عصبی تخریبکننده جوندگان، از جمله بیماری آلزایمر، کاهش دهد.
۳. کاربرد رازک
دادههای موردور نشان میدهد که اندازه بازار رازک در سال ۲۰۲۵، ۹.۱۸ میلیارد دلار آمریکا تخمین زده میشود و انتظار میرود تا سال ۲۰۳۰ به ۱۲.۶۹ میلیارد دلار آمریکا برسد، با نرخ رشد مرکب سالانه ۶.۷۰٪ در دوره پیشبینی (۲۰۲۵-۲۰۳۰). با توجه به رشد مصرف آبجو، روند آبجوهای دستساز و توسعه انواع جدید رازک، انتظار میرود بازار رازک به رشد خود ادامه دهد.
جاستگود هلث
کپسول گیاهی رازک به بازار عرضه شده است. این محصول خاصیت آرامبخشی دارد و به خواب کمک میکند.
زمان ارسال: ۲۴ ژوئن ۲۰۲۵